
TTE verbindt
onder- en bovengrond

Bodemsanering EMK-terrein: verplaatsing hal naar halfase 3
12 mei 2025
Na het succesvol afronden van de eerste twee halfasen in april 2024, zijn we bijna klaar voor het vervolg. De saneringshal van 50 x 150 meter is vorige week opnieuw in twee delen opgetild, 90 graden gedraaid en verplaatst naar de nieuwe locatie langs de Sliksloot – een indrukwekkende operatie die vanuit de laad- en loskraan mooi te volgen was. Deze en komende week zijn we nog druk bezig om alles weer aan te sluiten en gereed te maken voor het vervolg van de sanering. Naar verwachting starten we weer vanaf maandag 19 mei met de bodemsanering van halfase 3.
De komende maanden vervolgen we dan de sanering binnen de hal. In deze fase verwachten we niet alleen bodemverontreiniging aan te pakken, maar ook flink wat ondergrondse restanten tegen te komen van voormalige bebouwing op het terrein. Onder andere restanten van een voormalige koolteerfabriek, inclusief teer-, pek- en mastiekputten. Het wordt dus een combinatie van bodemsanering en grootschalige ondergrondse sloopwerkzaamheden – al met al een complexe logistieke puzzel in een afgesloten hal die we weer gaan oplossen.
De bodemsanering van het voormalige EMK-terrein wordt begeleid door een projectteam van de opdrachtgever (het ministerie van IenW). TTE levert voor het projectteam een technisch manager en de omgevingsmanager. Daarnaast wordt nog diverse inhoudelijk ondersteuning gegeven op het gebied van bodemadvies, databeheer en gegevensverwerking. Meer weten over dit unieke project: www.stormpolderdijk.nl.

Handelingskader bodemonderzoek gewasbeschermingsmiddelen ODMH
6 mei 2025
In opdracht van de Omgevingsdienst West-Holland hebben Witteveen en Bos en TTE Consultants een “Handelingskader bodemonderzoek niet genormeerde gewasbeschermingsmiddelen” opgesteld.
In ons dichtbevolkte Nederland is sprake van veel en vaak intensieve landbouw. Daarbij worden diverse gewasbeschermingsmiddelen gebruikt voor het bestrijden van ziekten en plagen. Restanten van deze middelen blijven achter in het milieu en daar vormen ze in potentie risico’s voor de gezondheid van mens en dier. Door noodzakelijke uitbreidingen van steden en dorpen moet in Zuid-Holland grond van onder andere bollenteelt worden getransformeerd naar woningbouw. Omdat te kunnen toetsen of (landbouw)grond, waarop gewasbeschermingsmiddelen zijn gebruikt, geschikt is voor de functie wonen, heeft de Omgevingsdienst West Holland (ODWH) opdracht gegeven tot het opstellen van een Handelingskader.
Het Handelingskader biedt gebruikers een praktisch leidraad om bodemonderzoek uit te voeren naar nieuwe (niet genormeerde) gewasbeschermingsmiddelen. Het document bevat tevens een juridische analyse van (inter-)nationale wetgeving en invulling van het zorgplichtbeginsel waarmee het mogelijkheden biedt om op lokaal niveau maatwerkbeleid door te voeren.
De Omgevingsdienst West Holland (ODWH) heeft het Handelingskader onlangs ingevoerd als richtlijn voor het uitvoeren van bodemonderzoek op sierteelt- en akkerlanden. Andere omgevingsdiensten hebben intussen interesse getoond in het document.
Het Handelingskader is vrij beschikbaar via de website van de ODWH: https://www.odwh.nl/themas/bodem/bodemonderzoek/. Daar vind je het hele rapport en de informerende brief. Voor een nadere toelichting kunt u een e-mail sturen naar

Handreiking aanpak bodemverontreiniging met drugsafval gereed
8 april 2025
In opdracht van de provincie Gelderland hebben TTE Consultants en DAGnl een “handreiking aanpak bodemverontreiniging bij drugsafval” opgesteld.
In Nederland worden grote hoeveelheden synthetische drugs gemaakt. Bij de productie en het schoonwassen van synthetische drugs ontstaat afval dat wordt gedumpt in de natuur of geloosd in de bodem, het oppervlaktewater of het riool. Jaarlijks worden door de politie in Nederland ongeveer 200 dumplocaties ontdekt en het aantal neemt jaarlijks toe. Een effectieve aanpak van dit soort verontreinigingen vereist specifieke kennis van de vaak nog niet genormeerde stoffen, de verspreidingsroutes in het milieu, de risico’s en de vigerende wet- en regelgeving.
De handreiking ondersteund overheden en terreineigenaren bij het milieutechnisch en financieel verantwoord aanpakken van verontreiniging. Hierbij wordt specifiek ingegaan op de technische aspecten: humane en ecologische risico’s, indicatie van drugsafval, optimaliseren van bodemonderzoek en een stappenplan voor sanering.
Door duidelijkheid te geven rondom de technische aanpak ontstaat er bij overheden ruimte om ook de financieel / juridische aspecten te optimaliseren.
De handreiking is vrij beschikbaar (klik hier om de Pdf te downloaden). Voor een nadere toelichting kunt u een e-mail sturen naar

Titanenstrijd op de IJssel
4 april 2025
Zaterdag 29 maart opende de Deventer Sloeproeivereniging Daventre Portu het roeiseizoen met de wedstrijd “IJsselslag 2025”. Een evenement dat mede mogelijk wordt gemaakt door TTE Consultants.
De ook door TTE gesponsorde “Schonevaarder” moest helaas snel afhaken bij het titanengevecht in de kopgroep en kwam als 20e over de finish.
Gelukkig hebben we meer verstand van de ondergrond. In het programmaboekje stond niet voor niets dat TTE werkt aan gebiedsontwikkeling, bodemsanering, PFAS-problematiek en integraal ondergrond beleid.

Inzicht in de ondergrond voor de gemeente Berg en Dal
3 april 2025
De overgang naar duurzame energie is voor iedere Nederlander een grote uitdaging. Willen we deze overgang realiseerbaar en betaalbaar maken, moeten we het slim aanpakken. Het is niet alleen een kwestie van duurzaam opwekken van warmte, maar ook het transporteren van deze warmte naar de huizen. Voor het transport van warmte zijn buizen en/of kabels nodig en die nemen ruimte in de ondergrond in. Het is al een tijdje bekend dat in de meeste gemeenten deze ruimte niet overal is.
De gemeente Berg en Dal heeft TTE gevraagd om inzicht te geven in de hoeveelheid beschikbare ruimte in de ondergrond. We hebben daartoe kaarten gemaakt die op buurtniveau een inschatting geven van de beschikbare ruimte en van de gebieden waar door drukte in de ondergrond problemen te verwachten zijn bij bijvoorbeeld het plaatsen van nieuwe kabels, leidingen en buizen.
Voor het maken van de kaarten is gebruik gemaakt van openbare bronnen en data die de gemeente in beheer heeft.
Met behulp van deze kaarten kunnen mogelijke problemen vroegtijdig worden voorkomen en kunnen kosten door vertraging of meerwerk worden voorkomen.

Nieuwe kans in talentontwikkeling: Sticker-based werken
1 april 2025
Binnen TTE staat talentontwikkeling hoog op de agenda. Onderdeel daarvan is natuurlijk bekijken waar je goed in bent, je talenten ontdekken, en deze verder ontwikkelen. Maar iedereen weet dat talent niet het enige is wat tot succes leidt; dat succes behoeft ook een portie doorzettingsvermogen en motivatie. Motivatie komt deels uit de werknemer zelf, maar kan ook door werkgever worden gestimuleerd.
De ervaring leert dat visuele stimuli hierin goed werken. Natuurlijk gebeurd dit in de sport al jaren: gouden en zilveren medailles, hoe meer hoe beter. Dit idee willen we naar de werkvloer brengen door middel van kleine iconen met een zelfklevend materiaal. Verschillende iconen hebben verschillende motivaties
Sterretje: verkregen wanneer een project excellent is afgerond.
Hartje: een grote offerte binnengesleept
Smiley: wanneer werkgever ziet dat werknemer zijn/haar best heeft gedaan
Duim omhoog: succesvol overleg
Het is nog even wennen voor iedereen, vooral waar de iconen het beste geplaatst kunnen worden (voorhoofd, arm of trui). Eerste inzet van deze nieuwe vorm van talentontwikkeling is voorzichtig positief.
(Afbeelding door Copilot AI)

Handreiking Zorgplicht onder artikel 13 Wet bodembescherming bij bodemverontreiniging met PFAS
21 maart 2025
Het afgelopen jaar hebben TTE en Witteveen+Bos samen met het ministerie gewerkt aan de “Handreiking Zorgplicht onder artikel 13 Wet bodembescherming bij bodemverontreiniging met PFAS.” Begin maart heeft het ministerie van IenW de handreiking naar de 2e kamer gestuurd.
De handreiking geeft misschien niet op alle vragen vanuit de markt antwoord, maar is een grote stap voorwaarts in de richting van een praktisch uitvoerbare aanpak van bodemverontreiniging met PFAS. Met behulp van de handreiking kan het bevoegd gezag niet alleen bepalen óf er sprake is van zorgplicht (de eerste redelijkerwijs van artikel 13 Wbb). Maar ook en vooral wordt bevestigd dat er bij de zorgplicht ruimte is om een ‘redelijke mate van herstel’ vast te stellen.
Het vaststellen en onderbouwen van een milieutechnisch en financieel verantwoorde ‘mate van herstel’ blijft werk voor experts. Bij TTE werken we graag mee aan de onderbouwing van de mate van herstel of van "het natuurlijk moment” om de PFAS aan te pakken.

Arthur van de Velde nieuwe voorzitter vereniging BodemBreed Forum
13 maart 2025
In januari is onze collega Arthur van de Velde bij de algemene ledenvergadering gekozen tot de nieuwe voorzitter van de vereniging BodemBreed Forum (BBF). Hij neemt het stokje over van Henri Schouten. Arthur was al sinds de start van de vereniging begin 2016 actief in het bestuur als penningmeester en gaat nu dus verder als voorzitter.
TTE Consultants draagt BBF een warm hart toe, juist ook omdat het een plek is waar marktpartijen, overheid, kennisinstituten en private partijen samenkomen. BBF is een platform voor professionals in het werkveld van de bodem en de ondergrond. De leden van de vereniging willen graag kennis en informatie met professionals in het werkveld delen om de ontwikkeling van nieuwe kennis en het oplossen van vraagstukken te bevorderen. Inmiddels heeft de vereniging meer dan 50 leden en groeit nog steeds. Meer weten over BBF: www.bodembreedforum.nl.

De bodemsaneringssaga
20 februari 2025
Onder de titel “Het langverwachte laatste hoofdstuk van een spraakmakende saneringssaga” gaan we in het februari nummer van ‘Bodem’ in op de roemruchte geschiedenis van het EMK-terrein. Enerzijds een unieke geschiedenis die bol staat van de superlatieven: de ernstigst verontreinigde locatie, de hoogste beheerskosten, de grootste overkapping etc. En aan de andere kant is de EMK-saga, van AVI-slakken tot PFAS en van beheersen tot biologie, gewoon illustratief voor 40 jaar bodemsaneringsgeschiedenis.
En zo kent de EMK-saga ook voor bodemsanerend Nederland een positief einde. In de goede zin van het woord zijn we terug bij af. Er worden weer technologische hoogstandjes ontwikkeld. Er wordt weer op locatie geëxperimenteerd met nieuwe technieken en er wordt weer samengewerkt tussen overheden, adviseurs en wetenschappers. En niet onbelangrijk: een desolaat lang niet te gebruiken IBC-terrein kan over een paar jaar weer in gebruik genomen worden als bedrijfsterrein!
De bodemsanering van het voormalige EMK-terrein wordt begeleid door een projectteam van de opdrachtgever (het ministerie van IenW). TTE levert voor het projectteam een technisch manager en de omgevingsmanager. Daarnaast wordt nog diverse inhoudelijk ondersteuning gegeven op het gebied van bodemadvies, databeheer en gegevensverwerking. Meer weten over dit unieke project: www.stormpolderdijk.nl.

Verplaatsen saneringshal EMK goed verlopen
5 december 2025
Na een zorgvuldige voorbereiding is in de eerste week van november de saneringshal op het voormalige EMK-terrein in twee delen verplaatst naar de volgende positie om daar de bodemsanering te kunnen voortzetten. Dit is vastgelegd in een hele mooie timelapse-video die via deze link is te zien: https://www.youtube.com/watch?v=0NL40IelfRA
De bodemsanering van het voormalige EMK-terrein wordt begeleid door een projectteam van de opdrachtgever (het ministerie van IenW). TTE levert voor het projectteam een technisch manager en de omgevingsmanager. Daarnaast wordt nog diverse inhoudelijk ondersteuning gegeven op het gebied van bodemadvies, databeheer en gegevensverwerking. Meer weten over dit unieke project: www.stormpolderdijk.nl.